Barra jashtë mitrës (gravidanca ekstrauterine).

Barra jashtë mitrës, e njohur ndryshe si gravidanca ekstrauterine (GEU), është një gjendje mjekësore specifike dhe potencialisht serioze që kërkon një kuptim të thellë dhe vëmendje të menjëhershme mjekësore. Kjo gjendje ndodh atëherë kur veza e fekonduar implantohet jashtë hapësirës normale të mitrës, duke e bërë shtatzëninë të paqëndrueshme dhe duke paraqitur rreziqe të konsiderueshme për shëndetin e gruas. Kuptimi i shkaqeve, simptomave dhe faktorëve të rrezikut është thelbësor për diagnostikimin e hershëm dhe trajtimin e duhur.

Çfarë është gravidanca ekstrauterine (GEU) dhe pse është e rrezikshme?

Normalisht, pas fekondimit në tubin fallopian, veza e fekonduar, tashmë një zigotë, udhëton drejt mitrës për t’u implantuar në muret e saj dhe për t’u zhvilluar në një embrion. Megjithatë, në rastin e një barre jashtë mitrës, ky proces natyror pengohet. Implanti mund të ndodhë në vende të ndryshme jashtë mitrës, si:

1. Tubet fallopiane (95-98% e rasteve): Kjo është vendndodhja më e zakonshme, pasi tubat mund të jenë të dëmtuar ose të bllokuar, duke penguar udhëtimin e vezës.
2. Vezoret: Implanti ndodh drejtpërdrejt në vezore.
3. Qafa e mitrës (cerviks): Implanti bëhet në qafën e mitrës.
4. Zona abdominale (barku): Në raste shumë të rralla, veza mund të ngjitet në sipërfaqe të organeve të barkut.

Një barrë e tillë nuk mund të zhvillohet në mënyrë të shëndetshme pasi këto vende nuk janë të përshtatshme për rritjen e një fetusi. Për më tepër, rritja e embrionit në këto zona mund të shkaktojë çarje dhe hemorragji të brendshme, e cila është një urgjencë mjekësore që mund të kërcënojë jetën nëse nuk trajtohet menjëherë.

Simptomat kryesore të barrës jashtë mitrës: Shenja paralajmëruese.

Identifikimi i hershëm i simptomave është absolutisht jetik për të kërkuar kujdesin e menjëhershëm mjekësor.

Nëse përjetoni ndonjë nga shenjat e mëposhtme, veçanërisht nëse jeni shtatzënë ose dyshoni se jeni shtatzënë, mos hezitoni të kontaktoni një mjek:

1. Dhimbje e fortë në fund të barkut: Zakonisht kjo dhimbje është e lokalizuar në njërën anë (të majtë ose të djathtë), por mund të përhapet në të gjithë barkun. Dhimbja mund të jetë e mprehtë, therëse, me ngërçe ose një ndjesi presioni. Mund të fillojë lehtë dhe të intensifikohet me kalimin e kohës.
2. Hemoragjia vaginale anormale: Kjo mund të ndryshojë nga njolla të lehta kafe ose rozë në gjakderdhje më të rëndë, e cila mund të ngatërrohet me menstruacionet ose një abort. Shpesh është më pak e rëndë se një periudhë normale dhe mund të jetë e vazhdueshme ose me ndërprerje.
3. Pulsi i shpejtë dhe i dobët ose të fikëtit: Këto janë shenja të humbjes së gjakut të brendshëm dhe indikohen si një urgjencë mjekësore. Të fikëtit, marramendja, zbehja e lëkurës dhe presioni i ulët i gjakut janë simptoma alarmante që kërkojnë ndërhyrje të menjëhershme.

Simptoma të tjera të mundshme mund të përfshijnë nauzea, të vjella, dhimbje gjoksi, presion rektal ose dhimbje shpatullash. Dhimbja e shpatullave, për shembull, shpesh shkaktohet nga irritimi i diafragmës nga gjaku i brendshëm.

Faktorët e rrezikut për gravidancën ekstrauterine (GEU).

Disa kushte dhe histori mjekësore mund të rrisin ndjeshëm rrezikun e një gruaje për të zhvilluar një barrë jashtë mitrës. Këto përfshijnë:

1. Inflamacione pelvike kronike (SIP): Infeksionet e mëparshme të transmetuara seksualisht (si klamidia ose gonorrea) mund të çojnë në sëmundje inflamatore pelvike (SIP). Kjo mund të shkaktojë dëmtim dhe plagë në tubat fallopiane, duke penguar kalimin e vezës së fekonduar.
2. Endometrioza: Kjo gjendje, ku indi i ngjashëm me atë që normalisht rreshton mitrën rritet jashtë mitrës, mund të ndikojë në anatominë dhe funksionin e tubave, duke rritur rrezikun e implantimit jashtë.
3. Operacionet pelvike të mëparshme: Kirurgjitë në zonën pelvike, si ato për heqjen e apendiksit, fibroidet, ose operacionet e mëparshme të tubave fallopiane (p.sh., lidhja tubare e dështuar ose kirurgjia rikonstruktive e tubave), mund të shkaktojnë aderenca (ngjitje) ose dëmtime që rrisin rrezikun e GEU.
4. Përdorimi i spirales (IUD) si metodë kontracepsioni: Ndonëse spirala është një metodë shumë efektive për të parandaluar shtatzëninë, në rastin e rrallë kur një shtatzëni ndodh me spiralen e vendosur, rreziku që ajo të jetë jashtë mitre është më i lartë se tek gratë që nuk përdorin kontracepsion.
5. Historiku i mëparshëm i barrës jashtë mitrës: Nëse keni pasur një GEU më parë, rreziku i një tjetre rritet ndjeshëm, duke bërë të nevojshme monitorimin e kujdesshëm në shtatzënitë e ardhshme.
6. Pirja e duhanit: Studimet kanë treguar se pirja e duhanit mund të dëmtojë ciliat (qimet e vogla) në tubat fallopiane që ndihmojnë në lëvizjen e vezës.
7. Mosha: Gratë më të moshuara kanë një rrezik pak më të lartë.

Diagnoza dhe trajtimi i barrës jashtë mitrës.

Diagnostikimi i barrës jashtë mitrës bazohet në një kombinim të:

1. Ekzaminimit fizik: Përfshin një ekzaminim pelvik.
2. Testeve të gjakut: Matja e niveleve të hormonit beta-HCG (hormoni i shtatzënisë), të cilat nuk rriten në mënyrë normale në rastet e GEU.
3. Ekografisë transvaginale: Kjo është metoda më e saktë për të konfirmuar praninë e një shtatzënie jashtë mitre ose mungesën e një shtatzënie brenda mitrës.

Trajtimi varet nga madhësia e barrës jashtë mitrës, stabiliteti i pacientes dhe nivelet e HCG. Opsionet përfshijnë:

1. Menaxhim medikamentoz: Përdorimi i metotreksatit, një medikament që ndalon rritjen e qelizave dhe shkakton resorbimin e indit të shtatzënisë. Ky trajtim është i përshtatshëm për raste të hershme dhe të pa komplikuara.
2. Ndërhyrje kirurgjikale: Kjo është mënyra më e zakonshme dhe shpesh e vetmja zgjidhje për të hequr shtatzëninë jashtë mitre, sidomos në rastet urgjente ose kur medikamentet nuk janë efektive. Zakonisht kryhet përmes laparoskopisë, një procedurë minimalisht invazive.

Rëndësia e ndërhyrjes së menjëhershme mjekësore.

Barra jashtë mitrës përbën një rrezik serioz për jetën e gruas nëse nuk diagnostikohet dhe trajtohet shpejt. Çarja e tubit fallopian mund të shkaktojë hemorragji masive të brendshme, e cila mund të jetë fatale. Për këtë arsye, nëse përjetoni simptoma të tilla si dhimbje të forta barku, gjakderdhje anormale ose shenja të shokut (puls i shpejtë, zbehje, të fikët), drejtohuni menjëherë në spital ose kërkoni ndihmë mjekësore urgjente.

Vizitë mjekësore në Klinika Gliozheni

Klinika Gliozheni ofron shërbime të specializuara të gjinekologjisë dhe obstetrikës, duke përfshirë diagnostikimin e hershëm, këshillimin dhe menaxhimin e gjendjeve të tilla si barra jashtë mitrës. Stafi ynë mjekësor i kualifikuar dhe teknologjia moderne sigurojnë kujdesin më të mirë shëndetësor. Një vizitë e rregullt gjinekologjike dhe konsultimi me specialistë janë thelbësore për mirëmbajtjen e shëndetit tuaj riprodhues.

Për të kryer një vizitë pranë nesh dhe për të rezervuar një orar, ju mund të na kontaktoni në numrat e telefonit:

1. Tel: +355 4 222 36 32
2. Cel: +355 67 27 33 333

Jemi këtu për t’ju ofruar kujdesin dhe mbështetjen e nevojshme në çdo hap të rrugëtimit tuaj shëndetësor.